Bài Tổ Tôm là một trò chơi dân gian và là một nét văn hóa truyền thống từ xa xưa của nước ta. Qua nhiều năm tháng, nét văn hóa này ngày càng bị mai một và hầu như giới trẻ hiện nay đều không biết đến game bài này cũng như luật chơi, cách chơi như thế nào? Với những bậc lão niên trong nghề tại casinosomot sẽ giúp bạn tìm hiểu về bài tổ tôm trong bài viết dưới đây. Nếu bạn đang muốn khám phá trò chơi truyền thống này thì hãy theo dõi ngay nhé!
Bài Tổ Tôm là gì?
Bài Tổ Tôm hay Tụ tam là trò chơi bài dân gian xuất hiện ở các tỉnh miền Bắc Việt Nam. Ở thời xưa, trò chơi này chỉ dành cho những bậc vương giải, địa chủ giàu có. Tuy nhiên với sức hút, trò chơi này đã nhanh chóng lan rộng và trở thành trò chơi dân gian trong các dịp Lễ, Tế.
Nói về nguồn gốc ra đời của trò chơi này thì hiện nay vẫn chưa có một đáp án chính xác. Nhiều người cho rằng game bài này có nguồn gốc từ Nhật Bản bởi mang phong cách tranh mộc bản của Nhật. Một số khác lại cho rằng nó có nguồn gốc từ Trung Quốc bởi loại chữ được viết trên quân bài là chữ Hán. Mặc dù không thể xác định được trò chơi này bắt nguồn từ đâu nhưng nó đã trở thành game bài dân gian của nước ta từ những 90 của thế kỷ 19.
Theo thời gian bài Tổ tôm dần bị mai một và hầu như giới trẻ hiện nay đều không biết đến trò chơi dân gian này. Để làm sống lại game bài truyền thống này mà một số nhà cái, cổng game trực tuyến đã đem sản phẩm này đến lại gần với người chơi bằng cách tạo ra game bài ăn tiền. Hiện tại game này cũng được nhiều người đánh giá cao và xu hướng tham gia cũng tăng đáng kể.
Bộ bài dùng để chơi Tổ tôm
Một bộ bài Tổ tôm sẽ bao gồm 120 lá bài trong đó chỉ có 30 lá bài với 4 quân giống nhau. Những lá bài này hoàn toàn không có đánh số và được ký hiệu bằng chữ hoa. Vì vậy nếu người chơi muốn chơi thì cần phải tìm hiểu rõ về luật bài này.
Dân gian thường dùng câu hát ” Vạn vuông, Văn chéo, Sách thì loằng ngoằng” để phân biệt các lá bài với nhau. Tên gọi các quân bài trong tổ tôm theo thứ tự từ trái qua phải và tạo ra bởi chữ số kèm theo hoa. Hàng hòa sẽ có 3 hoa là vạn, văn và sách với 9 chữ số từ 1 – 9 hay từ nhất đến cửu. Hai thành tố chữ số và hoa tạo thành 27 loại quân bài, chia thành 3 hàng, cụ thể như sau:
- Hàng văn: Nhất văn, nhị văn, tam văn, tứ văn, ngũ văn, lục văn, thất văn, bát văn và cửu văn.
- Hàng vạn: Nhất vạn, nhị vạn, tam vạn, tứ vạn, ngũ vạn, lục vạn, thất vạn, bát vạn, cửu vạn.
- Hàng sách: Nhất sách, nhị sách, tam sách, tứ sách, ngũ sách, lục sách, bát sách, cửu sách.
Ngoài các lá bài thông thường, bài Tổ tôm còn có các lá bài đặc biệt khác bao gồm:
- Thang Thang: Lá bài có hình ảnh người phụ nữ đang bế con trên tay.
- Ông Cụ: Lá bài có hình ảnh ông cụ râu dàu với một cây gậy trên tay.
- Chi Chi: Lá bài có hình ảnh một người đàn ông cầm 2 quả chùy.
>>> Xem thêm bài tứ sắc là gì? Cách chơi bài tứ sắc chuẩn nhất
Luật chơi bài Tổ tôm
Luật chơi bài Tổ tôm truyền thống khá phức tạp, người chơi cần phải nắm khá nhiều luật lệ. Trong đó luật Ù và quy tắc hô Ù là không thể nào thiếu.
Luật Ù trong bài Tổ tôm
Trong bài Tổ tôm sẽ có các luật ù như sau:
Luật ù tròn bài
Để được ù bài tròn bạn cần phải nắm đủ 21 quân bài trong tay. Các quân bài này phải được xếp vào các phu và không được có bài lẻ. Ngoài ra người chơi phải sở hữu ít nhất 1 lưng thì mới có thể được ù bài tròn.
Luật ù được cái
Ù được cái trong luật chơi Tổ tôm sẽ được tính điểm mà chỉ có thể ăn được nhà cái, bao gồm các kiểu ù sau:
- Bỏ ù quân trước để Ù quân sau.
- Treo tranh khi vẫn giữ quân phải đặt dưới chiếu trên tay.
- Trái vỉ: Quân dưới chiếu để không đúng thứ tự.
- Hô ù xong mới dậy khàn.
- Khê Khàn: Ù rồi mà quên không dạy khàn.
- Bất thực một cục: Chỉ có 1 phu bí.
- Ù nhưng không có phỗng hoặc có phỗng nhưng không hô.
Luật ù bị chèo đò
Tương tự với ù được cái, ù bị chèo đò cũng sẽ không được tính điểm. Ù chèo đò sẽ bao gồm các trường hợp như sau:
- Ù sai: Còn thừa quân nhưng không bỏ vào phu, không lưng, bài thiếu quân hoặc thừa quân.
- Ăn một quân nhưng lại đánh tới 2 quân trong cùng 1 phu.
- Đánh đi quân trong phu đặt dưới chiếu.
- Không hạ quân khi có phu dọc.
- Bỏ quân đến trước nhưng lại ăn đúng quân ấy đến sau.
- Thối Khàn: Có quân đúng khàn đến nhưng lại không chịu dạy khàn.
- Hô ù sai từ cước thấp thành cước cao.
Quy tắc hô hù trong Tổ tôm
Để thực hiện hô hù bạn cần phải tuân thủ theo các quy tắc sau:
- Khi mình sở hữu bài Ù thì có thể hô Ù ngay lập tức mà không cần phải đợi đến lượt.
- Sau khi hô ù xong phải hạ được bài xuống. Đồng thời dậy khàn, báo bất thực hoặc có thể trả chén cho làng.
- Khi Xướng ù bạn phải hô to được loại ù mà mình đang nắm đó là ỳ suống hay ù thông, ù có cước sắc hay là ù không có cước sắc.
- Nếu người hô ù có nhiều cước sắc thì phải ù đúng trình tự từ thấp đến cao. Nếu hô ù sai không đúng theo quy định sẽ bị đền làng.
Luật tính điểm khi chơi bài Tổ tôm
Trong bài Tổ tôm sẽ được tính điểm như sau:
- Ù suông nhưng không có cước sắc thì sẽ được cộng 1 điểm.
- Ù thông bán trước thì cộng1 điểm
- Bài có tôm sẽ được cộng 1 điểm
- Bạch thù thì được cộng 1 điểm.
- Xuyên 5 gian cộng 1 điểm
- Thập điều thì cộng 3 điểm
- Kính cụ thì cộng 6 điểm
- Bạch định thì cộng 8 điểm
- Kính tứ cố thì cộng cao nhất là 10 điểm.
Ngoài ra điểm 1 hội của “ù suông 2 dịch 1” sẽ được tính là 25 điểm, “ù suống 4 dịch” sẽ được tính 50 điểm. Khi điểm tổng lớn hơn 24 hoặc 48 điểm sẽ kết thúc. Người chiến thắng sẽ là người có số điểm cao nhất.
>>> >>Xem thêm bài trác kim hoa là gì? Cách chơi bài Rồng Phượng chi tiết
Luật xếp bài trong bài Tổ tôm
Trong Tổ tôm bạn có thể sắp bài theo hàng ngang hoặc hàng dọc theo quy tắc sau:
- Xếp theo quy tắc hàng ngang: các lá bài cần có sự liên kết với nhau, tương tự về số và không cùng cho 3 pho Văn, Vạn và Sách, thì được hiểu là bài Phu bí.
- Xếp bài theo quy tắc hàng dọc: ví dụ: Nhất Sách – Nhị Sách – Tam Sách, Nhất Vạn – Nhị Vạn – Tam Vạn, Nhất Văn – Nhị Văn – Tam Văn.
- Đôi khi cũng có thể xếp bài theo kiểu ngoại lệ: Tam vạn – Tam sách – Thất văn hoặc Nhị vạn – Nhị sách – Bát văn – Cửu vạn – Bát sách – Chi chi.
- Các quân còn lại không xếp được thì gọi là rác, nhưng lá Yêu sẽ khác rác.
Hướng dẫn chi tiết cách chơi bài Tổ tôm
Bài Tổ tôm có số lượng người chơi không cố định, thường từ 4 – 5 người chơi trên 1 bàn. Số lương người chơi khác nhau nên về cách chia bài cũng sẽ có một chút khác biệt.
Cách chơi bài Tổ tôm 4 người
Cách chơi bài Tổ tôm 4 người còn được gọi là bài Bí Tứ. Khi chơi bài Tổ tôm 4 người chơi sẽ được chia thành 5 phần, mỗi người chơi lấy 1 phần, phần bị dư ra sẽ được dùng để làm bài nọc.
Khi chơi bài Tổ tôm 4 người sẽ có quyền ù ngay lập tức ngay khi bốc được bài có 2 lưng. Tuy nhiên nếu trong ván chơi có ù thông hay ù thập hồng thì ù 2 lưng sẽ không được tính nữa.
Cách chơi bài Tổ tôm 5 người
Về cách chơi bài Tổ tôm 5 người sẽ có cách chia bài khác nhau, cụ thể mỗi người chơi sẽ có 20 lá bài và 20 lá bài còn lại sẽ được giữ nguyên để làm lá bài nọc.
Trong bàn chơi, người cầm cái sẽ là người được quyền đi bài trước và có quyền bốc thêm 1 lá bài bất kỳ từ bộ nọc. Ván chơi sẽ được xoay vòng cho đến khi có người ù.
Những trường hợp được ưu tiên trong bài Tổ tôm
Dưới đây là 3 trường hợp được ưu tiên khi chơi bài Tổ tôm bao gồm:
- Phỗng: quân bài dưới chiếu trùng với 2 quân bài trên tay. Nếu nhận thấy trường hợp này người chơi cần phải lập tức hô “Phỗng” và ăn theo cửa. Trong trường hợp trùng khàn bất thực thì người chơi sẽ hô “Phỗng tái kiến, trả chén làng” rồi hạ quân bài xuống.
- Dậy khàn: Nếu có 3 quân bài đang úp ở khán của mình nhưng lại gặp quân thứ 4 trùng khàn thì phải hô ngay “Dậy khàn”. Lúc này bạn cần phải lật ngửa những quân bài úp dưới chiếu để không bị mắc lỗi Khê Khàn.
- Ù: Nếu những lá bài bạn đang sở hữu hay bốc thêm được từ lá bài nọc và đáp ứng điều kiện hô “ù” như nội dung đã trình bày phía trên thì bạn phải hô “ù” ngay lập tức, đồng thời hạ bài của mình xuống.
Trên đây là toàn bộ các thông tin liên quan đến bài Tổ tôm mà casinosomot muốn chia sẻ đến bạn. Mặc dù cách chơi khá cổ nên sẽ rất khó đối với những người chơi hiện nay. Tuy nhiên nếu chịu khó tìm hiểu, nghiên cứu thì chắc chắn bạn sẽ yêu thích trò chơi này, đặc biệt là những người yêu thích game bài mang tính tư duy.
